साइबर सुरक्षाको क्षेत्रमा, पासवर्ड मार्फत प्रयोगकर्ता प्रमाणीकरणको परम्परागत विधि विभिन्न आक्रमणहरू, जस्तै ब्रूट फोर्स आक्रमणहरू, शब्दकोश आक्रमणहरू, र पासवर्ड पुन: प्रयोगको लागि कमजोर साबित भएको छ। सुरक्षा बृद्धि गर्न, वैकल्पिक प्रमाणीकरण विधिहरू विकसित गरिएको छ जसले यी खतराहरू विरुद्ध बढ्दो सुरक्षा प्रदान गर्दछ। यो जवाफले यी मध्ये केही वैकल्पिक विधिहरूको अन्वेषण गर्नेछ र तिनीहरूले कसरी सुरक्षा बढाउँछन् भनेर छलफल गर्नेछ।
एक वैकल्पिक प्रमाणीकरण विधि बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण हो, जसले व्यक्तिको पहिचान प्रमाणित गर्नको लागि अद्वितीय शारीरिक वा व्यवहारिक विशेषताहरू प्रयोग गर्दछ। बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण विधिहरूमा फिंगरप्रिन्ट पहिचान, आइरिस स्क्यानिङ, अनुहार पहिचान, आवाज पहिचान, र टाइपिङ ढाँचा वा चाल विश्लेषण जस्ता व्यवहारात्मक बायोमेट्रिकहरू पनि समावेश छन्। यी विधिहरूले प्रमाणीकरणको अत्यधिक व्यक्तिगत र कठिन-नक्कल गर्ने माध्यमहरू प्रदान गरेर सुरक्षा बढाउँछ। पासवर्डहरूको विपरीत, जुन सजिलै बिर्सन सकिन्छ, चोरी गर्न सकिन्छ वा अनुमान लगाउन सकिन्छ, बायोमेट्रिक विशेषताहरू स्वाभाविक रूपमा एक विशिष्ट व्यक्तिसँग जोडिएका हुन्छन् र नक्कली गर्न गाह्रो हुन्छ। यसले कम्प्यूटर प्रणाली र संवेदनशील जानकारीमा अनधिकृत पहुँचको जोखिमलाई उल्लेखनीय रूपमा कम गर्छ।
अर्को वैकल्पिक प्रमाणीकरण विधि मल्टिफ्याक्टर प्रमाणीकरण (MFA) हो, जसलाई दुई-कारक प्रमाणीकरण (2FA) वा तीन-कारक प्रमाणीकरण (3FA) पनि भनिन्छ। MFA ले प्रयोगकर्ताको पहिचान प्रमाणित गर्न दुई वा बढी स्वतन्त्र प्रमाणीकरण कारकहरू संयोजन गर्दछ। यी कारकहरू सामान्यतया तीन कोटिहरूमा पर्छन्: प्रयोगकर्तालाई थाहा भएको कुरा (जस्तै, पासवर्ड वा पिन), प्रयोगकर्तासँग भएको कुरा (जस्तै, भौतिक टोकन वा मोबाइल उपकरण), र प्रयोगकर्तासँग भएको कुरा (जस्तै, बायोमेट्रिक विशेषताहरू)। धेरै कारकहरू आवश्यक हुँदा, MFA ले सुरक्षाको थप तह प्रदान गर्दछ। यदि एक कारक सम्झौता गरिएको छ भने, एक आक्रमणकारीले अझै पनि अनधिकृत पहुँच प्राप्त गर्न अन्य कारक (हरू) लाई पार गर्न आवश्यक छ। उदाहरणका लागि, MFA को साझा कार्यान्वयन भनेको पासवर्डको संयोजन हो (प्रयोगकर्तालाई थाहा भएको कुरा) र मोबाइल एप (प्रयोगकर्तासँग भएको केही कुरा) द्वारा उत्पन्न गरिएको एक-पटके पासकोड।
यसबाहेक, हार्डवेयर-आधारित प्रमाणीकरण विधिहरूले प्रमाणीकरणको लागि समर्पित भौतिक उपकरणहरूमा भर परेर सुरक्षा प्रदान गर्दछ। एउटा यस्तो विधि स्मार्ट कार्ड वा सुरक्षा टोकन को प्रयोग हो। यी यन्त्रहरूले क्रिप्टोग्राफिक कुञ्जीहरू भण्डारण गर्छन् र प्रमाणीकरणको लागि भौतिक अधिकार चाहिन्छ। जब प्रयोगकर्ताले प्रमाणीकरण गर्न चाहन्छ, उनीहरूले कार्ड रिडरमा स्मार्ट कार्ड घुसाउँछन् वा आफ्नो कम्प्युटरमा सुरक्षा टोकन जडान गर्छन्। त्यसपछि उपकरणले एक अद्वितीय डिजिटल हस्ताक्षर उत्पन्न गर्दछ, जुन प्रयोगकर्तालाई प्रमाणीकरण गर्न प्रयोग गरिन्छ। हार्डवेयर-आधारित प्रमाणीकरण विधिहरूले यो सुनिश्चित गरेर सुरक्षाको अतिरिक्त तह प्रदान गर्दछ कि प्रमाणीकरण प्रमाणहरू कम्प्युटरमा मात्र भण्डारण गरिएको छैन वा नेटवर्कमा प्रसारण गरिएको छ, सम्झौताको जोखिम कम गर्दै।
अर्को उदीयमान प्रमाणीकरण विधि पासवर्ड रहित प्रमाणीकरण हो, जसले पासवर्डहरूको प्रयोगलाई पूर्ण रूपमा हटाउने लक्ष्य राख्छ। पासवर्डरहित प्रमाणीकरण विधिहरू क्रिप्टोग्राफिक प्रविधिहरूमा भर पर्छन्, जस्तै सार्वजनिक-कुञ्जी क्रिप्टोग्राफी, प्रयोगकर्ताहरूलाई प्रमाणीकरण गर्न। एउटा यस्तो विधि सार्वजनिक-निजी कुञ्जी जोडीहरूको प्रयोग हो। यस विधिमा, प्रयोगकर्तासँग उनीहरूको उपकरणमा सुरक्षित रूपमा भण्डारण गरिएको निजी कुञ्जी हुन्छ, जबकि सार्वजनिक कुञ्जी प्रमाणीकरण सर्भरमा दर्ता हुन्छ। जब प्रयोगकर्ताले प्रमाणीकरण गर्न चाहन्छ, तिनीहरूले आफ्नो निजी कुञ्जीको साथ सर्भरद्वारा प्रदान गरिएको चुनौतीमा हस्ताक्षर गर्छन्, र सर्भरले दर्ता गरिएको सार्वजनिक कुञ्जी प्रयोग गरेर हस्ताक्षर प्रमाणित गर्दछ। यस विधिले पासवर्डहरूको आवश्यकता र तिनीहरूसँग सम्बन्धित कमजोरीहरूलाई हटाउँछ, जस्तै पासवर्ड पुन: प्रयोग र पासवर्ड क्र्याकिंग आक्रमणहरू।
पासवर्डहरूको लागि वैकल्पिक प्रमाणीकरण विधिहरू, जस्तै बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण, मल्टिफ्याक्टर प्रमाणीकरण, हार्डवेयर-आधारित प्रमाणीकरण, र पासवर्ड रहित प्रमाणीकरण, अद्वितीय भौतिक वा व्यवहार विशेषताहरू प्रयोग गरेर, बहु स्वतन्त्र कारकहरू संयोजन गरेर, समर्पित भौतिक उपकरणहरू प्रयोग गरेर, र पासवर्ड पुन: हटाउने। यी विधिहरू प्रयोग गरेर, संस्थाहरूले कम्प्युटर प्रणालीहरूमा अनाधिकृत पहुँचको जोखिमलाई कम गर्न र संवेदनशील जानकारीको सुरक्षा गर्न सक्छन्।
अन्य भर्खरका प्रश्न र उत्तरहरू सम्बन्धमा प्रमाणीकरण:
- प्रयोगकर्ता प्रमाणीकरणमा सम्झौता गरिएका प्रयोगकर्ता उपकरणहरूसँग सम्भावित जोखिमहरू के हुन्?
- UTF संयन्त्रले कसरी प्रयोगकर्ता प्रमाणीकरणमा म्यान-इन-द-मिडल आक्रमणहरू रोक्न मद्दत गर्छ?
- प्रयोगकर्ता प्रमाणीकरणमा चुनौती-प्रतिक्रिया प्रोटोकलको उद्देश्य के हो?
- SMS-आधारित दुई-कारक प्रमाणीकरणका सीमितताहरू के हुन्?
- कसरी सार्वजनिक कुञ्जी क्रिप्टोग्राफीले प्रयोगकर्ता प्रमाणीकरणलाई बढाउँछ?
- पासवर्डहरू कसरी सम्झौता गर्न सकिन्छ, र पासवर्ड-आधारित प्रमाणीकरणलाई बलियो बनाउन के उपायहरू लिन सकिन्छ?
- प्रयोगकर्ता प्रमाणीकरणमा सुरक्षा र सुविधा बीचको ट्रेड-अफ के हो?
- प्रयोगकर्ता प्रमाणीकरणमा केही प्राविधिक चुनौतीहरू के के छन्?
- Yubikey र सार्वजनिक कुञ्जी क्रिप्टोग्राफी प्रयोग गरेर प्रमाणीकरण प्रोटोकलले सन्देशहरूको प्रामाणिकता कसरी प्रमाणित गर्छ?
- प्रयोगकर्ता प्रमाणीकरणका लागि युनिभर्सल दोस्रो फ्याक्टर (U2F) उपकरणहरू प्रयोग गर्ने फाइदाहरू के हुन्?
प्रमाणीकरणमा थप प्रश्न र उत्तरहरू हेर्नुहोस्